Khám phụ khoa thường khiến nhiều phụ nữ lo lắng về cảm giác đau hay khó chịu trong quá trình thực hiện. Trên thực tế, nếu được chuẩn bị đúng cách và thực hiện bởi nhân viên y tế có kinh nghiệm, thủ thuật này thường nhẹ nhàng và không gây đau đáng kể.
Khám phụ khoa có đau không?
Khám phụ khoa thường không gây đau, nhưng có thể tạo cảm giác khó chịu nhẹ hoặc căng tức trong một vài phút, đặc biệt là khi bác sĩ đưa mỏ vịt vào âm đạo để quan sát bên trong. Cảm giác này hoàn toàn bình thường và không kéo dài. Với người lần đầu đi khám, lo lắng và căng thẳng có thể khiến cảm giác khó chịu tăng lên, nhưng không đồng nghĩa với đau thực sự.
Quá trình khám diễn ra nhanh chóng và an toàn nếu được thực hiện bởi nhân viên y tế có kinh nghiệm. Trong một số trường hợp như khô âm đạo, viêm nhiễm hoặc co thắt âm đạo, cảm giác khó chịu có thể rõ rệt hơn, nhưng vẫn ở mức chấp nhận được.
Điều quan trọng là người khám nên chủ động thư giãn, hít thở sâu và trao đổi trước với bác sĩ nếu có lo lắng. Việc chuẩn bị tâm lý tốt sẽ giúp trải nghiệm khám nhẹ nhàng hơn.
Những xét nghiệm có thể gây khó chịu khi khám phụ khoa
Trong quá trình khám phụ khoa, một số thủ thuật và xét nghiệm có thể khiến chị em cảm thấy khó chịu nhẹ, dù hoàn toàn không gây đau rõ rệt. Việc hiểu rõ từng bước sẽ giúp giảm căng thẳng và chuẩn bị tâm lý tốt hơn trước khi thăm khám.
Khám bằng mỏ vịt
Khám mỏ vịt là kỹ thuật được dùng để kiểm tra âm đạo và cổ tử cung. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ có hình dáng giống mỏ vịt vào âm đạo và từ từ mở rộng để quan sát bên trong. Nhờ sử dụng vật liệu nhựa mềm, dẻo và có bôi trơn, hầu hết phụ nữ chỉ cảm thấy hơi cấn hoặc căng tức nhẹ trong vài giây đầu, sau đó cơ thể sẽ thích nghi nhanh chóng.
Lấy dịch âm đạo
Thủ thuật này thường đi kèm với khám mỏ vịt để thu mẫu dịch từ âm đạo, nhằm xét nghiệm vi khuẩn, nấm hoặc tế bào bất thường. Cảm giác khi lấy dịch có thể khiến người khám thấy hơi lạ, như một sự chạm nhẹ ở vùng nhạy cảm, nhưng hiếm khi gây đau hoặc rát.
Xét nghiệm phụ khoa chuyên sâu
Bao gồm các xét nghiệm như Pap smear, HPV, nội tiết tố hoặc CA‑125. Việc thu mẫu thường sử dụng dụng cụ chuyên biệt tiếp xúc với cổ tử cung hoặc âm đạo, có thể gây cảm giác châm chích hoặc hơi tức nhẹ. Tuy nhiên, quá trình diễn ra nhanh chóng và không để lại cảm giác đau kéo dài.
Siêu âm đầu dò âm đạo
Bác sĩ sẽ đưa một đầu dò nhỏ đã bôi gel vào âm đạo để khảo sát tử cung và buồng trứng qua hình ảnh. Mặc dù không gây tổn thương, thủ thuật này có thể gây cảm giác nặng bụng dưới hoặc hơi khó chịu lúc đầu, nhất là với người chưa từng thực hiện siêu âm đầu dò.
Thăm khám phụ khoa bằng tay
Đây là kỹ thuật bác sĩ đưa nhẹ một hoặc hai ngón tay đã đeo găng và bôi trơn vào âm đạo để đánh giá tử cung, buồng trứng hoặc phát hiện khối u bất thường. Người khám có thể cảm thấy tức nhẹ vùng bụng dưới, nhưng thao tác được thực hiện nhẹ nhàng nên không gây đau.
Cần làm gì nếu bị đau lúc khám phụ khoa?
Nếu cảm thấy đau khi khám phụ khoa, điều đầu tiên cần làm là báo ngay với bác sĩ hoặc nhân viên y tế để họ dừng thao tác và đánh giá lại tình trạng. Cơn đau không nên bị bỏ qua, vì nó có thể phản ánh tình trạng viêm nhiễm, co thắt cơ sàn chậu, hoặc các vấn đề tiềm ẩn như u nang, lạc nội mạc tử cung hay viêm vùng chậu.
Không nên cố gắng chịu đựng, vì điều này không chỉ khiến trải nghiệm khám trở nên khó khăn hơn mà còn có thể làm nặng thêm cảm giác lo lắng cho các lần khám sau. Trong một số trường hợp, việc đau có thể là do căng thẳng quá mức, khiến cơ âm đạo co lại, làm tăng cảm giác khó chịu khi tiếp xúc với dụng cụ khám.
Sau khi kết thúc buổi khám, nếu cơn đau kéo dài, lan rộng hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường như chảy máu, khí hư lạ hoặc sốt, người bệnh nên tái khám sớm để được kiểm tra kỹ hơn.
Cách giúp chị em giảm đau khi đi khám phụ khoa
Để giảm thiểu cảm giác đau hoặc khó chịu khi khám phụ khoa, việc chuẩn bị cả về thể chất lẫn tinh thần là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp thiết thực giúp chị em có trải nghiệm khám nhẹ nhàng và dễ chịu hơn:
- Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng trước khi khám: Lo lắng và hồi hộp quá mức có thể khiến cơ vùng chậu co cứng, làm tăng cảm giác đau khi đưa dụng cụ vào. Trước khi khám, hãy hít thở sâu, thư giãn toàn thân và giữ tâm trạng tích cực. Việc giữ bình tĩnh không chỉ giúp giảm khó chịu mà còn giúp bác sĩ thực hiện thao tác dễ dàng, chính xác hơn.
- Chủ động trao đổi với bác sĩ về cảm giác và tiền sử y tế: Nếu từng có trải nghiệm đau khi khám trước đó, đang có triệu chứng bất thường hoặc sợ hãi, chị em nên nói rõ với bác sĩ trước khi bắt đầu. Việc này giúp nhân viên y tế điều chỉnh cách thăm khám phù hợp hơn, đồng thời chọn dụng cụ và thao tác nhẹ nhàng, hạn chế gây kích ứng.
- Chọn thời điểm khám phù hợp trong chu kỳ kinh nguyệt: Khám phụ khoa nên được thực hiện vào thời điểm sau khi sạch kinh vài ngày. Lúc này, niêm mạc âm đạo ít nhạy cảm hơn, dịch âm đạo ở mức ổn định giúp việc quan sát dễ dàng hơn và hạn chế cảm giác đau rát so với giai đoạn trước hoặc trong kỳ kinh.
- Tránh quan hệ tình dục và thụt rửa âm đạo trước khi khám: Tối thiểu 24 giờ trước khi khám, chị em nên kiêng quan hệ tình dục và không sử dụng dung dịch vệ sinh thụt rửa sâu. Điều này giúp vùng kín không bị kích thích hoặc tổn thương nhẹ trước đó, từ đó giảm nguy cơ đau khi tiếp xúc với dụng cụ y tế.
- Đi tiểu trước khi vào khám: Bàng quang căng đầy có thể gây áp lực lên tử cung và vùng chậu, khiến chị em dễ cảm thấy khó chịu hơn khi được khám. Việc đi tiểu trước không chỉ giúp giảm áp lực mà còn tạo điều kiện để cơ vùng bụng dưới thả lỏng, giúp khám thuận lợi hơn.
Trước khi đi khám phụ khoa cần lưu ý gì?
Trước khi đi khám phụ khoa, chị em nên lưu ý một số điều quan trọng để kết quả khám chính xác và quá trình thăm khám diễn ra suôn sẻ, thoải mái hơn:
- Tránh khám trong kỳ kinh nguyệt: Thời điểm lý tưởng để khám phụ khoa là sau khi sạch kinh khoảng 3 – 5 ngày. Khi đó, niêm mạc âm đạo ổn định, không bị che khuất bởi máu kinh, giúp bác sĩ quan sát rõ hơn và hạn chế sai lệch trong kết quả xét nghiệm.
- Kiêng quan hệ tình dục ít nhất 24 – 48 giờ trước khi khám: Quan hệ gần thời điểm khám có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của các xét nghiệm như Pap smear, HPV hoặc vi sinh, do sự thay đổi môi trường âm đạo và khả năng gây tổn thương nhẹ niêm mạc.
- Không thụt rửa âm đạo hoặc dùng thuốc đặt trước khi khám: Việc sử dụng dung dịch vệ sinh dạng thụt rửa sâu hoặc đặt thuốc âm đạo có thể làm thay đổi độ pH, ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm và che lấp các dấu hiệu viêm nhiễm cần phát hiện.
- Mặc trang phục thoải mái, dễ thay: Chị em nên chọn váy hoặc quần áo rộng rãi, thuận tiện cho việc thay đồ khi vào phòng khám. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và mang lại cảm giác thoải mái hơn khi thăm khám.
- Chuẩn bị thông tin tiền sử bệnh lý và triệu chứng: Trước khi đi khám, nên ghi nhớ hoặc ghi lại các biểu hiện bất thường như khí hư, đau bụng dưới, rối loạn kinh nguyệt… cũng như tiền sử bệnh phụ khoa, dị ứng thuốc, thuốc đang sử dụng để bác sĩ nắm rõ và đưa ra đánh giá phù hợp.
- Giữ tâm lý thoải mái: Cố gắng thư giãn và giữ tinh thần lạc quan sẽ giúp cơ thể không bị căng cứng, giảm cảm giác khó chịu khi bác sĩ thực hiện các thao tác thăm khám
